ПЛАН:

1. Якія змены адбыліся ў сацыяльнай структуры насельніцтва ў XVI-XVIII стагоддзях у параўнанні з папярэднім перыядам. Даказаць сваё меркаванне………………………………………………………………………...2

2. У чым вы бачыце асаблівасці эканамічнага развіцця беларускіх зямель XVI-XVIII стагоддзяў?..............................................................................7

СПІС ЛІТАРАТУРЫ…………………………………………………………...13

1. Якія змены адбыліся ў сацыяльнай структуры насельніцтва ў XVI-XVIII стагоддзях у параўнанні з папярэднім перыядам. Даказаць сваё меркаванне.

У сярэдзіне ХVI ст. на Беларусі пражывала 1,8 млн. жыхароў, якія па свайму сацыяльна-эканамічнаму становішчу адносіліся да трох саслоўяў: шляхты, сялянства, мяшчан. У сваю чаргу, шляхта, у залежнасці ад эканамічнай моцы і палітычнай ролі ў гаспадарстве, падзялялася на буйную (валодала звыш 500 сялянскіх "дымоў" - гаспадарак), сярэднюю (валодала ад 20 да 500 дымоў) і дробную, якая складала самы шматлікі пласт (мела менш за 20 дымоў або і зусім не мела сялянскіх гаспадарак). Паводле прававога статусу беззямельная шляхта адносілася да пануючага класа, а паводле маёмаснага становішча - набліжалася да сялянскага саслоўя. З сярэдзіны ХVI ст. роля дробнай шляхты ў палітычным жыцці ВКЛ павялічваецца ў выніку рэформы судовых органаў і росту ўплыву павятовых соймікаў.

Самым шматлікім саслоўем феадальнага грамадства былі сяляне. На іх становішча вялікі ўплыў аказала аграрная рэформа Жыгімонта Аўгуста, званая валочная памера. Рэформа ўзмацніла феадальны прыгнёт сялян, завяршыла іх канчатковае запрыгоньванне, падзяліла на катэгорыі: цяглыя і слугі (больш набліжаныя да панскага двара рамеснікі, кавалі, конюхі і інш.; яны былі больш заможныя). Вышэйшую групу ўтваралі ваенна-служылыя людзі: баяры путныя, баяры панцырныя. У другой палове ХVI ст. завяршылася юрыдычнае запрыгоньванне сялянства: Статут 1566 г. вызначыў 10-гадовы тэрмін пошуку збеглых сялян, Статут 1588 г. павялічыў гэты тэрмін у два разы. Пастанова 1573 г. дала пану права караць селяніна па свайму меркаванню, праўда, сойм 1768 г. ухваліў пакаранне смерцю за забойства селяніна.

Аснову эканамічнага развіцця ВКЛ у ХІІІ-ХVI стст. cкладала сельская гаспадарка. Асноўным сродкам вытворчасцi з'яўлялася зямля. Яна належала дзяржаве, свецкім феадалам і царкве. Феадальная ўласнасць на зямлю была саслоўнай i насiла iерархiчны характар. Вярхоўным уласнiкам зямлi, яе распарадчыкам быў вялiкi князь. Існавалi дзве формы феадальнай уласнасцi на зямлю - умоўная (памесная) i безумоўная (вотчынная), або абмежаваная i неабмежаваная.

Побач з вялiкакняжацкiм даменам (у канцы XIV ст. ён займаў прыкладна 70% тэрыторыi ВКЛ) iснавала вялiкая колькасць незалежных маёнткаў. Вялiкi князь захоўваў у адносiнах да iх толькi права вярхоўнага правiцеля дзяржавы. Iх уладальнiкi распараджалiся сваiмi землямi самастойна, раздавалi iх сваiм слугам. Гэта былi ў асноўным уладаннi нашчадкаў былых удзельных князёў. За iмi было прызнана права вотчыннага землеўладання. Многiя з iх потым папоўнiлi свае валоданнi за кошт "падарункаў" вялiкiх князё

Спіс літаратуры

1. Гісторыя Беларусі/А.Л.Абэцэдарская, П.І.Брыгадзін, Л.А.Жылуновіч і інш.; - Мн.: "Экаперспектыва", 1996, - 496 с.

2. Гicторыя Беларусi: у 2ч. /Под рэд. Новiка Я.К., Марцуля Г.С. -Мн., 1998. - 400 с.

3. Ковкель И.И., Ярмусик Э.С. История Беларуси с древнейших времен до нашего времени. - Мн. 2002. - 592 с.

4. Трещенок Я.И. История Беларуси: В 2 ч. Ч.1. Досоветский период: Учебное пособие для студентов высш учебных заведений /Я.И. Трещенок. - Могилев: МГПУ им. А.А.Кулешева, 2004. - 296 с.

5. Чигринов П.Г. Очерки истории Беларуси: Учеб. пособие. 2-е изд., перераб. и доп. -Мн.: Вышэйшая школа, 2004. - 463 с.

Примечаний нет.