|
Адным з актуальных аспектаў сучасных лінгвістычных даследаванняў з'яўляецца праблема ўзаемадачыненняў мовы і культуры, асаблівасці адлюстравання духоўнага свету моўнымі сродкамі.
Праблема ўзаемадзеяння культуры і мовы з'яўляецца аб'ектам даследавання шматлікіх навуковых дысцыплін. Так, да яе звяртаюцца прадстаўнікі этнапсіхалінгвістыкі, сацыялінгвістыкі, лінгвакультуралогіі, псіхалінгвістыкі.
У кожнай мове выяўляецца нацыянальная спецыфіка светабачання, спосаб фіксацыі тых ці іншых фактаў рэчаіснасці.
Уласцівасць мовы адлюстроўваць адметнасць культуры яе носьбітаў абумоўлена акумулятыўнай функцыяй мовы, якая заключаецца ў назапашванні і захаванні традыцый, гістарычных здабыткаў, нацыянальнай свядомасці народа. Мову ў яе акумулятыўнай функцыі даследчыкі разглядаюць як механізм, што спрыяе кадзіраванню і трансляцыі культуры.
У кантэксце ўзаемазвязанага вывучэння мовы і традыцыйнай культуры беларускага і польскага народаў аб'ектам увагі становяцца культурна афарбаваныя моўныя адзінкі, якія з'яўляюцца прадуктам акумулятыўнай функцыі мовы і тым ці іншым элементам сваёй семантыкі або структуры адлюстроўваюць сувязь мовы і культуры:
o найменні прадметаў і з'яў традыцыйнага беларускага і польскага побыту;
o безэквівалентная лексіка;
o міфалагізаваныя моўныя адзінкі, абрадава-рытуальныя формы культуры, замацаваныя ў фразеалагізмах, парэміях, вобразна-метафарычных адзінках;
o прыказкі і прымаўкі, паходжанне і функцыянаванне якіх звязана з традыцыйнай культурай беларусаў і палякаў;
o сімвалы нацыянальнай культуры;
o традыцыйныя формы маўленчых паводзін;
o тэксты як адзінкі культуры.
Актуальнасць тэмы даследавання базуецца на тым, што вывучэнне этнаграфічных тэм (традыцыйныя гаспадарчыя заняткі беларусаў і палякаў, народнае жыллё, адзенне, кухня, сямейная і каляндарная абраднасць, фальклор, народная музыка, харэаграфія, рэлігійныя вераванні, народныя веды), стварае ўмовы для асэнсавання самабытнасці, эстэтычнай каштоўнасці традыцыйнай матэрыяльнай і духоўнай культуры беларускага і польскага народаў.
Мэта курсавой працы - вывучэнне адлюстравання светапогляду беларускага і польскага народаў у прыказках і прымаўках.
Дзеля дасягнення пастаўленай мэты намі быў вылучаны шэраг задач даследавання:
" Усвядоміць сутнасць паняццяў "нацыянальна-культурная семантыка", "нацыянальна-культурны кампанент";
" Стварыць картатэку лексічных адзінак з нацыянальна-культурным кампанентам, якія ўжываюцца ў беларускіх і польскіх прыказках і прымаўках;
" Даследаваць асаблівасці семантыкі сабраных адзінак;
" Вызначыць спецыфіку сабраных лексічных адзінак як носьбітаў нацыянальна-культурнай інфармацыі.
Аб'ектам даследавання з'яўляюцца польскія і беларускіх прыказкі і прымаўкі.
Прадметам даследавання - прыказкі і прымаўкі.
Матэрыялам даследавання з'яўляюцца беларускія і польскія н прыказкі і прымаўкі.
1. Крыніцы даследавання: Аксамітаў, А. Прыказкі і прымаўкі: Тлумачальны слоўнік беларускіх прыказак і прымавак з архіваў, катэдральных збораў, рэдкіх выданьняў ХІХ і ХХ ст. /А.Аксамітаў.- Менск: Беларуская навука, 2000. - 320 с; Лепешаў, І.Я. Слоўнік беларускіх прыказак / І.Я. Лепешаў, М.А. Якалцэвіч. - Мінск: Бел. навука, 2002. - 511 с; Nowa ksi?ga przys?уw i wyra?e? przys?owiowych polskich: W IV t. / Red. J.Krzy?anowski. - Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 1969 - 1972. - T. I - ІІІ; Slownik frazeologiczny jezyka polskiego. Stanislaw Skorupka. - 1974, - Warszawa;
Аўтарская картатэка налічвае 157 адзінак з нацыянальна-культурнай семантыкай, якія прадстаўлены 163 словаўжываннямі.
Вядучымі метадамі, што дазволілі комплексна разгледзець праблему даследавання, з'яўляліся: параўнальна-супастаўляльны метад, метад структурна-семантычнага апісання.
|
На уровень вверх
Купить